dinsdag 8 februari 2011

Dam(men) in de aanvangsstand

In de hierboven gegeven voorbeelden komen in de aanvangsstand alleen schijven voor. Als het al nodig is om een dam te halen om te winnen komt die pas later op het bord.
In principe is het eenvoudiger eindspel composities te maken met dammen in de aanvangsstand, vooral als men graag meerdere scherpe varianten in één compositie verenigd wil zien. Bij eindspel compositie wedsrijden is dit tot cult verheven. De inzending mag pas mee doen als er minstens twee scherpe varianten in voorkomen. Het reglement ter zake geeft daarvan een definitie. Voldoet een variant daaraan dat wordt dat een thematische variant genoemd.

De jury neigt er dan toe de score bij de wedstrijd afhankelijk te stellen van het aantal varianten dat aan bedoelde definitie voldoet. Dat heeft het voordeel van een zekere objectiviteit, waar op zich iets voor te zeggen valt. Maar het kan ontaarden in het heel hoog waarderen van een compositie met een groot aantal vervelende varianten, terwijl een eindspel met een geniale verrassing nauwelijks in de einduitslag te vinden is.

Het volgende eenvoudige voorbeeld, dat nooit een wedstrijd zou winnen, laat in beide varanten het soort slot zien dat soms heel fraai, maar vaker tot vervelens toe in eindspelen wordt toegepast. De witte dammen spelen zo dat zij op het allerlaatste moment het zwarte stuk dat dam dreigt te halen weg kunnen slaan door eerst een dam en / of een schijf te offeren. Omdat zwart vlak voor de damlijn staat is het dan ook altijd scherp.

[White ""][Black ""][Setup "1"][FEN "W:W8,23,K36:B9,15,22,27,35."] 1. 8-3 9-14 2. 3x25 27-32 3. 36x4 15-20 4. 25x3 32-37 5. 3-25 37-41 6. 25-30 35x24 7. 23-19 24x13 8. 4x47


Maar het mag pas aan een wedstrijd meedoen, wat in dit geval overigens niet bij mij op zou komen, als er minstens nog een scherpe variant in voorkomt. Die is er dan ook.

[White ""][Black ""][Setup "1"][FEN "W:W8,23,K36:B9,15,22,27,35."] 1. 8-3 27-32 2. 36x4 35-40 3. 3-20 15x24 4. 23-19 24x13 5. 4x35


Zo zijn er duizenden einspelletjes gemaakt.

De volgende is beter. Om te beginnen liggen de witte zetten minder voor de hand. Verder berust de compositie op de kracht van drie dammen. Dat wordt bijvoorbeeld gedemonsteererd in een variant zonder scherp slot:
8-3 (38-15) 9-4 (23-29) 31-26! (30-35) 45-40, 3-20. 4-27, 26 x 49.
Maar bovenal is het gewoon spannend tot het prachtige slot van Russische oorsprong op het bord komt.

[White ""][Black ""][Setup "1"][FEN "W:W8,9,K31,45:B23,30,32,K38."] 1. 8-3 30-34 2. 9-4 34-39 3. 3-25 39-44 4. 4-15 38-49 5. 45-40 44x35 6. 25-43 49x38 7. 15x42


Schitterend is nu dat na (32-37) volgt 42-29!! met twee volkomen scherpe vaianten!
Als uitsmijter vertoont de volgende Applet nog een scherpe variant die ook verklaart waarom wit per se naar 42 slaan moest!

[White ""][Black ""][Setup "1"][FEN "B:WK31,K42:B23,32,35."] 1... 35-40 2. 31-22 40-45 3. 22-50 23-28 4. 50x6 45-50 5. 42-33 50x28 6. 6x33 32-37 7. 33-47


Het geeft een componist veel voldoening als een prachtig slot zo bereikt kan worden. Maar belangrijker is dat de compositie de schoonheid van het damspel illustreert.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten